Mês: outubro 2024

James Rezende Piton – Paulínia/SP

RIO － Monumento do Brasil mais lembrado no exterior, a Estátua do Cristo Redentor é uma das Maravilhas do Mundo Moderno. A cidade do Rio de Janeiro, cuja paisagem emoldura o monumento, representa ainda a imagem brasileira mais conhecida lá fora. No próximo 15 de dezembro um outro elemento internacional comporá esse quadro. Nessa data, a iluminação do monumento cobrirá de verde o Cristo Redentor, em razão do Dia do Esperanto.

A comemoração dessa data já faz parte do calendário oficial de muitas cidades e Estados brasileiros, inclusive do próprio Rio. A cor verde vem da bandeira que representa o movimento dos que defendem o amplo uso da língua internacional Esperanto como segunda língua. Uma língua neutra, que facilita as trocas e as relações internacionais entre cidadãos de diferentes culturas, sem privilegiar os falantes nativos de uma ou de outra língua nacional.

Sob incentivo do cardeal-arcebispo do Rio, Dom Orani Tempesta, o evento conta com o apoio entusiasmado do reitor do Santuário do Cristo Redentor, Padre Omar Raposo. Para uma língua nascida do ideal de confraternizar os povos, a lembrança da Arquidiocese faz todo sentido. A mais antiga associação de falantes de Esperanto é justamente uma organização secular internacional de católicos falantes de Esperanto, a I.K.U.E., fundada em 1910. A Rádio Vaticana conta com três programas semanais nessa língua (//www.vaticannews.va/eo) e o Papa João Paulo II, um poliglota, acrescentou o Esperanto às mais de 50 línguas nas quais fazia uma mensagem no Natal e na Páscoa, a partir da Basílica de São Pedro, com a distribuição das bênçãos UrbietOrbi(universais).

A iniciativa do pedido à Arquidiocese foi de Walter Fontes, um falante de Esperanto da cidade de Niterói, também no estado do Rio de Janeiro. Walter não se cansa de semear voluntariamente essa ideia, em lugares de grande visibilidade e por várias formas. Para conscientizar as pessoas da existência da língua, a divulgação em uma faixa de 20 metros de comprimento puxada por avião, para milhares de pessoas na orla do Rio, foi apenas a mais simples delas. Os painéis luminosos de orientação de tráfego da Ponte Rio-Niterói já fizeram alusão ao Dia do Esperanto, o que foi solicitado por Walter à concessionária da Ponte. Dele também veio a ideia de uma feira de livros em Esperanto durante uma semana, na saída do Terminal de Barcas em Niterói, com resultado surpreendente.

O dia 15 de dezembro refere-se à data em que nasceu em 1859, na Polônia, o iniciador da língua, o oftalmologista Lázaro Zamenhof. A língua foi publicada em 1887 e desde então produziu-se nela, inúmeras obras literárias, originais e traduzidas. Houve censura à língua nas guerras mundiais, mas hoje encontram-se falantes de Esperanto em mais de 120 países. A língua está presente, por exemplo, no sistema de tradução do Google, na interface do Facebook, na Wikipédia e nas principais distribuições do sistema operacional Linux.

Mais informações com Walter Fontes pelo telezap (21) 99919-5359.

RIO － La monumento de Brazilo plej rekonata en aliaj landoj, la Statuo de Kristo Savinto (portugale: “Cristo Redentor”), estas unu el la Mirindaĵoj de la Moderna Mondo. La urbo Rio de Janeiro, kies pejzaĝo garnas la monumenton, reprezentas ankaŭ la plej konatan brazilan bildon eksterlande. La venontan 15-an de decembro, plia internacia elemento aldoniĝos al la bildo: tiam lum-sistemo kovros la Kristo-monumenton per verdo pro la Tago de Esperanto.

Tiu dato jam estas parto de la oficialaj kalendaroj de pluraj urboj kaj ŝtatoj en Brazilo, inkluzive de Rio mem. La verda koloro devenas el la flago, kiu reprezentas la movadon de tiuj, kiuj pledas por la vasta apliko de la internacia lingvo Esperanto kiel dua lingvo. Neŭtrala lingvo, kiu faciligas la internaciajn interŝanĝojn kaj rilatojn inter civitanoj de malsamaj kulturoj, sen privilegioj por denaskaj parolantoj de tiu aŭ jena etnolingvo.

Sub aŭspicio de la Ĉefepiskopo de Rio, lia Kardinala Moŝto Orani Tempesta, la evento kalkulas je entuziasma subteno de la respondeculo pri la Sanktejo Kristo Savinto, Pastro Omar Raposo. Pri lingvo, kiu estiĝis el la ideo kunfratigi popolojn, la memoro de la Ĉefepiskopejo estas tute kongrua. La plej antikva faka asocio de Esperanto-parolantoj estas ĝuste internacia sekulara katolika organizaĵo, I.K.U.E., fondita en 1910. Radio Vatikano elsendas tri programojn en tiu lingvo ĉiusemajne (//www.vaticannews.va/eo) kaj Papo Johano Paŭlo la Dua, poligloto, aldonis Esperanton al pli ol 50 lingvoj en kiuj li disdonis en Kristnasko kaj Pasko, ekde Baziliko Sankta Petro, la benojn Urbi et Orbi(t.e., universalajn).

La peton al la Ĉefepiskopejo faris Walter Fontes, esperantisto en la urbo Niteroi, same en la ŝtato Rio de Janeiro. Walter senlace kaj volonte diskonigas tiun lingvon, ĉiumaniere kaj ofte en tre videblaj lokoj. Por konsciigi la homojn pri la ekzistado de la lingvo, la disvastigo de la nomo Esperanto sur dudekmetra rubando tirata de aviadilo, por miloj da homoj sur la marbordo de Rio, estis nur unu el la plej simplaj el ili. La lumpaneloj por trafikkunordigo sur la Ponto Rio-Niteroi (13 km longa) iam anoncis la Tagon de Esperanto kaj tio okazis pro peto de Walter prezentita al la entrepreno, kiu administras la pontegon. Ankaŭ de li venis la ideo realigi foiron de E-libroj dum unu semajno en la pramŝipa haveno de Niteroi, kun impresa rezulto.

La tago 15-a de decembro rilatas al la dato kiam naskiĝis en 1859, en Pollando, la iniciatinto de la lingvo, oftalmologo Lazaro Zamenhof. La lingvo publikiĝis en 1887 kaj de tiam produktiĝis granda nombro da verkoj, originalaj kaj tradukitaj. Estis baroj al la lingvo dum la Dua Mondmilito, sed troviĝas E-parolantoj en pli ol 120 landoj. La lingvo estas videbla ekzemple en la tradukilo de Google, en la paĝoj de Facebook, en Vikipedio kaj en la ĉefaj distribuaĵoj de la mastrumsistemo Linux.

Pli da informoj Walter Fontes telezap (21) 99919-5359.