Entre Palavras (Intervortoj), de Everton Linhares.
Por Fábio Silva
Em seu livro de estreia, o pouso-alegrense Everton Linhares transforma Pouso Alegre — ou Poŭzalegro, em cenário, mapa e metáfora. “Cria” da Associação Zamenhof, onde aprendeu esperanto há mais de quinze anos (na antiga sede da Rua da Tijuca), o autor costura microcontos como bilhetes, rádios, mapas e lembranças para mostrar que a língua planejada é menos um código e mais uma prática de encontro.
A coletânea passeia por pontos pitorescos da cidade (Casa da Cultura Menotti Del Picchia, Praça da Árvore Grande, Teatro Municipal, Morro do Cristo, Parque Francisco Assis Vilela, Sebo São Darwin e a Biblioteca Municipal) e os reencena com um realismo mágico de bolso: um relógio de 1887 abre fendas no tempo; um banco de praça vira sala de aula ao ar livre; uma frequência de rádio noturna sussurra alertas em esperanto; um mapa “Poŭzalegro en Esperanto” revela trilhas secretas. O cotidiano local ganha camada mítica sem perder o cheiro de chuva no paralelepípedo.
A escrita é ágil, imagética e hospitaleira: frases curtas, boa musicalidade, e pequenas chispas em esperanto — bonvenon, amikeco kaj justeco — que o texto traduz pelo contexto, sem pedantismo. O efeito é de fábula urbana contemporânea: tecnologia e memória dançam juntas (“biblioteca flutuante” de 2142; “Vozes do Amanhã” em 2087), enquanto a tese central se repete em variações elegantes: uma língua comum não apaga diferenças; ela fabrica pontes. Algumas peças se destacam pelo acabamento cinematográfico e pelo uso de símbolos do movimento esperantista (a Verda Stelo, a data de 1887), além da delicada metalinguagem de “Entre Palavras”, conto-título que transforma o próprio livro em manual de resistência poética.
Como objeto cultural, o volume também documenta a vitalidade local do esperanto: nomes de ruas, praças, museus e escolas entram como personagens; o leitor de Pouso Alegre se reconhece, o de fora é convidado a visitar. E, ao final, o epílogo devolve o gesto inicial do “saluton!” com um convite simples: conversar é viajar — sem passaporte.
Para quem é?
• Quem gosta de microcontos que misturam memória urbana, afeto e um toque de ficção especulativa.
• Leitores curiosos sobre o esperanto e seu ecossistema cultural no Brasil.
• Moradores e amantes de Pouso Alegre que queiram ver a cidade reimaginada em chave literária.
Onde encontrar?
Você poderá encontrar às versões em PDF e EPUB nos endereços:
PDF: https://mallonge.net/entrepalavras-pdf
EPUB: https://mallonge.net/entrepalavras-epub
Intervortoj (Entre Palavras), de Everton Linhares
De Fabjo Silva
En sia debuta libro, la poŭzalegrano Everton Linhares transformas Pouso Alegre — aŭ Poŭzalegro — en scenejon, mapon kaj metaforon. Ido de la Asocio Zamenhof, kie li lernis Esperanton antaŭ pli ol dek kvin jaroj (en la malnova sidejo ĉe la Strato da Tijuca), la aŭtoro teksas etajn rakontojn el biletoj, radio-elsendoj, mapoj kaj rememoroj por montri, ke la planlingvo estas malpli kodo kaj pli praktiko de renkontiĝo.
La kolekto promenigas tra pitoreskaj lokoj de la urbo (Kulturdomo Menotti Del Picchia, Placo de la Granda Arbo, Urba Teatro, Krista Monteto, Parko Francisco Assis Vilela, “Librovendejo Sankta Darvino” kaj la Urba Biblioteko) kaj re-enscenigas ilin per poŝa magia realismo: horloĝo el 1887 malfermas fendojn en la tempo; parka benko fariĝas subĉiela lernejo; nokta radiofrekvenco flustras avertojn en Esperanto; mapo “Poŭzalegro en Esperanto” malkaŝas sekretajn vojetojn. La loka ĉiutaga vivo akiras mitan tavolon sen perdi la odoron de pluvo sur la ŝtonpavimblokoj.
La skribo estas vigla, bildo-riĉa kaj gastema: mallongaj frazoj, bona muzikeco, kaj etaj fajreroj en Esperanto — bonvenon, amikeco kaj justeco — kiuj estas kompreneblaj per la kunteksto, sen pedanteco. La efiko estas de nuntempa urba fabelo: teknologio kaj memoro dancas kune (“flosanta biblioteko” de 2142; “Voĉoj de la Morgaŭo” en 2087), dum la kerna tezo ripetiĝas en elegantaj variaĵoj: komuna lingvo ne forviŝas diferencojn; ĝi konstruas pontojn. Kelkaj rakontoj elstaras pro filmeca poluro kaj pro la uzo de simboloj de la esperantista movado (la Verda Stelo, la jaro 1887), krome pro la delikata meta-teksta ludo de “Intervortoj”, la titolo-rakonto, kiu transformas la libron mem en manlibron de poezia rezisto.
Kiel kultura objekto, la volumo ankaŭ dokumentas la lokan vivecon de Esperanto: nomoj de stratoj, placoj, muzeoj kaj lernejoj eniras kiel roluloj; la leganto el Poŭzalegro sin rekonas, kaj la eksterulo estas invitata viziti. Fine, la epilogo redonas la komencan geston de “saluton!” per simpla invito: konversacii estas vojaĝi — sen pasporto.
Por kiu ĝi estas?
• Por tiuj, kiuj ĝuas mallongajn rakontojn kun fono de urba memoro, emocia nuanco kaj subtila nuanco de fikcia spekulado.
• Por legantoj, kiuj scivolas pri Esperanto kaj ĝia kultura vivmedio en Brazilo.
• Por loĝantoj kaj amantoj de Poŭzalegro, kiuj deziras malkovri sian urbon tra literatura prisma lenso.
Kie trovi ĝin?
Vi povas trovi ĝin en PDF- kaj EPUB-formatoj ĉe la jenaj ligiloj:
PDF: https://mallonge.net/entrepalavras-pdf
EPUB: https://mallonge.net/entrepalavras-epub
