kulturo

Entre Palavras (Intervortoj) de Everton Linhares

by

Entre Palavras (Intervortoj), de Everton Linhares.

Por Fábio Silva

Em seu livro de estreia, o pouso-alegrense Everton Linhares transforma Pouso Alegre — ou Poŭzalegro, em cenário, mapa e metáfora. “Cria” da Associação Zamenhof, onde aprendeu esperanto há mais de quinze anos (na antiga sede da Rua da Tijuca), o autor costura microcontos como bilhetes, rádios, mapas e lembranças para mostrar que a língua planejada é menos um código e mais uma prática de encontro.

A coletânea passeia por pontos pitorescos da cidade (Casa da Cultura Menotti Del Picchia, Praça da Árvore Grande, Teatro Municipal, Morro do Cristo, Parque Francisco Assis Vilela, Sebo São Darwin e a Biblioteca Municipal) e os reencena com um realismo mágico de bolso: um relógio de 1887 abre fendas no tempo; um banco de praça vira sala de aula ao ar livre; uma frequência de rádio noturna sussurra alertas em esperanto; um mapa “Poŭzalegro en Esperanto” revela trilhas secretas. O cotidiano local ganha camada mítica sem perder o cheiro de chuva no paralelepípedo.

A escrita é ágil, imagética e hospitaleira: frases curtas, boa musicalidade, e pequenas chispas em esperanto — bonvenon, amikeco kaj justeco — que o texto traduz pelo contexto, sem pedantismo. O efeito é de fábula urbana contemporânea: tecnologia e memória dançam juntas (“biblioteca flutuante” de 2142; “Vozes do Amanhã” em 2087), enquanto a tese central se repete em variações elegantes: uma língua comum não apaga diferenças; ela fabrica pontes. Algumas peças se destacam pelo acabamento cinematográfico e pelo uso de símbolos do movimento esperantista (a Verda Stelo, a data de 1887), além da delicada metalinguagem de “Entre Palavras”, conto-título que transforma o próprio livro em manual de resistência poética.

Como objeto cultural, o volume também documenta a vitalidade local do esperanto: nomes de ruas, praças, museus e escolas entram como personagens; o leitor de Pouso Alegre se reconhece, o de fora é convidado a visitar. E, ao final, o epílogo devolve o gesto inicial do “saluton!” com um convite simples: conversar é viajar — sem passaporte.

Para quem é?

• Quem gosta de microcontos que misturam memória urbana, afeto e um toque de ficção especulativa.
• Leitores curiosos sobre o esperanto e seu ecossistema cultural no Brasil.
• Moradores e amantes de Pouso Alegre que queiram ver a cidade reimaginada em chave literária.

Onde encontrar?

Você poderá encontrar às versões em PDF e EPUB nos endereços:
PDF: https://mallonge.net/entrepalavras-pdf
EPUB: https://mallonge.net/entrepalavras-epub

Intervortoj (Entre Palavras), de Everton Linhares

De Fabjo Silva

En sia debuta libro, la poŭzalegrano Everton Linhares transformas Pouso Alegre — aŭ Poŭzalegro — en scenejon, mapon kaj metaforon. Ido de la Asocio Zamenhof, kie li lernis Esperanton antaŭ pli ol dek kvin jaroj (en la malnova sidejo ĉe la Strato da Tijuca), la aŭtoro teksas etajn rakontojn el biletoj, radio-elsendoj, mapoj kaj rememoroj por montri, ke la planlingvo estas malpli kodo kaj pli praktiko de renkontiĝo.

La kolekto promenigas tra pitoreskaj lokoj de la urbo (Kulturdomo Menotti Del Picchia, Placo de la Granda Arbo, Urba Teatro, Krista Monteto, Parko Francisco Assis Vilela, “Librovendejo Sankta Darvino” kaj la Urba Biblioteko) kaj re-enscenigas ilin per poŝa magia realismo: horloĝo el 1887 malfermas fendojn en la tempo; parka benko fariĝas subĉiela lernejo; nokta radiofrekvenco flustras avertojn en Esperanto; mapo “Poŭzalegro en Esperanto” malkaŝas sekretajn vojetojn. La loka ĉiutaga vivo akiras mitan tavolon sen perdi la odoron de pluvo sur la ŝtonpavimblokoj.

La skribo estas vigla, bildo-riĉa kaj gastema: mallongaj frazoj, bona muzikeco, kaj etaj fajreroj en Esperanto — bonvenon, amikeco kaj justeco — kiuj estas kompreneblaj per la kunteksto, sen pedanteco. La efiko estas de nuntempa urba fabelo: teknologio kaj memoro dancas kune (“flosanta biblioteko” de 2142; “Voĉoj de la Morgaŭo” en 2087), dum la kerna tezo ripetiĝas en elegantaj variaĵoj: komuna lingvo ne forviŝas diferencojn; ĝi konstruas pontojn. Kelkaj rakontoj elstaras pro filmeca poluro kaj pro la uzo de simboloj de la esperantista movado (la Verda Stelo, la jaro 1887), krome pro la delikata meta-teksta ludo de “Intervortoj”, la titolo-rakonto, kiu transformas la libron mem en manlibron de poezia rezisto.


Kiel kultura objekto, la volumo ankaŭ dokumentas la lokan vivecon de Esperanto: nomoj de stratoj, placoj, muzeoj kaj lernejoj eniras kiel roluloj; la leganto el Poŭzalegro sin rekonas, kaj la eksterulo estas invitata viziti. Fine, la epilogo redonas la komencan geston de “saluton!” per simpla invito: konversacii estas vojaĝi — sen pasporto.

Por kiu ĝi estas?

• Por tiuj, kiuj ĝuas mallongajn rakontojn kun fono de urba memoro, emocia nuanco kaj subtila nuanco de fikcia spekulado.
• Por legantoj, kiuj scivolas pri Esperanto kaj ĝia kultura vivmedio en Brazilo.
• Por loĝantoj kaj amantoj de Poŭzalegro, kiuj deziras malkovri sian urbon tra literatura prisma lenso.

Kie trovi ĝin?

Vi povas trovi ĝin en PDF- kaj EPUB-formatoj ĉe la jenaj ligiloj:
PDF: https://mallonge.net/entrepalavras-pdf
EPUB: https://mallonge.net/entrepalavras-epub

Placas bilíngues chegam também a RR Motos – Dulingvaj informŝildoj alvenas ankaŭ al RR Motos

by

A RR Motos, oficina localizada na Av. Ver. Antônio da Costa Rios, 744, bairro Aristeu da Costa Rios, em Pouso Alegre-MG, acaba de receber sinalização interna em português e esperanto. A ação foi articulada pela Embaixada do Esperanto, que coordena desde 2017 a colocação de placas bilíngues em toda a cidade.
Embora recente, a adesão da RR Motos não inaugura o uso comercial do projeto. Em agosto de 2024, por exemplo, a hamburgueria Fat Burguer já havia adotado letreiros nos dois idiomas; antes disso, o Sebo São Darwin e o Sebo Vicente também adotaram o esperanto em suas fachadas. No setor público, destaca-se a Escola Estadual Monsenhor José Paulino, o qual o prédio inteiro passou a exibir 50 placas bilíngues instaladas em fevereiro de 2025.
Na RR Motos, as novas placas identificam recepção, áreas de serviço e instruções de segurança. A produção empregou material em ACM com impressão UV e laminação. Segundo a Embaixada, a ideia é “espalhar” o esperanto para além dos prédios públicos, envolvendo gradualmente lojas, oficinas e pontos de atendimento a viajantes.
Empresários interessados encontram orientações práticas e exemplos de custo no blog da Embaixada, onde estão documentadas as instalações realizadas até agora. A expectativa é que a rede de sinalização cresça nos próximos meses, reforçando a identidade bilíngue de Pouso Alegre e facilitando a comunicação com visitantes de fora do país.

RR Motos, motorcikla riparejo situanta ĉe Av. Ver. Antônio da Costa Rios, 744, en la kvartalo Aristeu da Costa Rios, en Poŭzalegro, ĵus ricevis internajn informŝildojn en la portugala kaj Esperanto. La iniciato estis organizita de Esperanta Ambasadejo, kiu ekde 2017 kunordigas la instaladon de dulingvaj ŝildoj tra la tuta urbo.
Kvankam ĉi tiu aliĝo estas freŝdata, ĝi ne reprezentas la komencon de la komerca aplikado de la projekto. Ekzemple, en aŭgusto 2024, la hamburgera restoracio Fat Burguer jam adoptis afiŝojn en ambaŭ lingvoj; antaŭ tio, la brokantejoj Sebo São Darwin kaj Sebo Vicente ankaŭ inkluzivis Esperanton sur siaj fasadoj. En la publika sektoro, elstaras la Ŝtata Lernejo Monsenhor José Paulino, kies tuta konstruaĵo estis ekipita per 50 dulingvaj ŝildoj en februaro 2025.
Ĉe RR Motos, la novaj informŝildoj identigas akceptejon, servajn areojn kaj sekurecajn instrukciojn. La produktado uzis ACM-materialon kun UV-presado kaj laminado. Laŭ la Ambasado, la celo estas “disvastigi” Esperanton preter publikaj konstruaĵoj, iom post iom inkluzivante butikojn, riparejojn kaj servopunktojn por vojaĝantoj.
Interesitaj entreprenistoj povas trovi praktikajn gvidliniojn kaj kostajn ekzemplojn en la blogo de la Ambasado, kie estas dokumentitaj la ĝisnunaj instalaĵoj. Oni esperas, ke la reto de signalado plivastiĝos en la venontaj monatoj, plifortigante la dulingvan identecon de Poŭzalegro kaj faciligante komunikadon kun eksterlandaj vizitantoj.

Primeira Taça de Futebol Esperanto – Unua Piedpilka Pokaleto Esperanto

by

Esperanto e Futsal: Uma Combinação que Une Povos e Culturas

Por Everton Linhares

No próximo dia 1º de junho, o bairro São Cristóvão, na cidade de Pouso Alegre, será palco de um evento singular, que alia esporte, comunidade e a força de uma língua universal. A Primeira Taça de Futebol Esperanto de Futsal Sub12, organizada pela Embaixada do Esperanto e pela AMBACOVER (Associação dos Moradores do Bairro Colina Verde e COHAB), com o apoio do Rotary E-club Esperanto Brasil (Distrito 4560) e comerciantes locais, promete não só movimentar a cena esportiva da região, mas também celebrar os valores de união e diversidade que o esperanto representa.
O torneio, que acontecerá em um único dia, reunirá oito equipes de bairros adjacentes, todas formadas por jovens atletas com até 12 anos. Mais que uma competição, o evento é uma iniciativa para fomentar o esporte como ferramenta de inclusão social e, ao mesmo tempo, difundir o esperanto — língua criada para facilitar a comunicação entre povos de diferentes culturas, assim como o futebol, o esperanto também transcende fronteiras.
Os participantes não somente disputarão jogos emocionantes, mas também serão imersos em um ambiente multicultural. A premiação inclui troféus para as equipes campeã e vice-campeã, além de distinções individuais para o artilheiro e o melhor goleiro da competição. Todos os jogadores das duas melhores equipes receberão medalhas, símbolos de reconhecimento pelo esforço e espírito esportivo.

O Esperanto: Uma Língua que Joga em Time

Assim como o futsal ensina trabalho em equipe, respeito e superação, o esperanto carrega em sua essência a missão de conectar pessoas. “Esse torneio é uma metáfora viva do que pregamos: o esporte e o esperanto são ferramentas de paz e entendimento mútuo”, afirma um dos organizadores.
O apoio do Rotary E-club Esperanto Brasil reforça o caráter internacionalista do evento, alinhado aos princípios humanitários da instituição. Já os comerciantes locais, ao patrocinarem a taça, demonstram como a comunidade abraça projetos que unem desenvolvimento social e cultura.

Um Pontapé Inicial para o Futuro

A expectativa é que esta seja a primeira edição de muitas, transformando-se em uma tradição anual que inspire outros bairros — e até mesmo outras cidades — a replicarem o modelo. Afinal, se o futebol é a “língua” mais falada no mundo, o esperanto é sua parceira ideal para construir diálogos mais justos e acessíveis.

Serviço:
I Taça de Futebol Esperanto (modalidade — futsal) Sub12
Data: 1º de junho de 2025 a partir das 7h30
Local: Escola Estadual Virgília Paschoal
Realização: Embaixada do Esperanto e AMBACOVER
Apoio: Rotary E-club Esperanto Brasil (D4560) e comerciantes locais

“En la ludkampo kiel en la vivo, ni estas ĉiuj samteamanoj”
“No campo de jogo, como na vida, somos todos companheiros de time”.

Everton Linhares é colunista da Embaixada do Esperanto de Pouso Alegre e cobre temas como matemática, cultura, filosofia, sociedade e movimento esperantista.

Esperanto kaj Futsalo: Kombinaĵo Kiu Unigas Popolojn kaj Kulturojn

Verkita de Everton Linhares

En la venonta 1-a de junio, la kvartalo São Cristóvão, en la urbo Poŭzalegro, estos scenejo de unika evento, kiu kunigas sporton, komunumon kaj la forton de universala lingvo. La Unua Pokaleto de Esperanta Futsalo Sub12, organizita de la Esperanta Ambasadejo kaj AMBACOVER (Asocio de Loĝantoj de la Kvartaloj Colina Verde kaj COHAB), kun la subteno de la Rotaria E-klubo Esperanto Brazilo (Distrikto 4560) kaj lokaj komercistoj, promesas ne nur vigligi la sportan scenon de la regiono, sed ankaŭ celebri la valorojn de unueco kaj diverseco, kiujn Esperanto reprezentas.
La turniro, kiu okazos en unu sola tago, kunvenigos ok teamojn el najbaraj kvartaloj, ĉiuj formitaj de junaj atletoj ĝis 12-jaraj. Pli ol konkurso, la evento estas iniciato por stimuli sporton kiel ilon de socia inkluzivo kaj, samtempe, disvastigi Esperanton – lingvo kreita por faciligi komunikadon inter popoloj de malsamaj kulturoj; same kiel futbalo, Esperanto ankaŭ transpasas landlimojn.
La partoprenantoj ne nur ludos ekscitajn matĉojn, sed ankaŭ estos mergitaj en multkulturan medion. La premiado inkluzivas trofeojn por la gajnonta kaj vicgajnonta teamoj, krom individuajn distingojn por la plej bona gol-faranto (rilate al kvanto da goloj) kaj la plej bona golulo de la konkurso. Ĉiuj ludantoj de la du plej bonaj teamoj ricevos medalojn, simbolojn de rekono pro la penado kaj sporta spirito.

Esperanto: Lingvo Kiu Ludas Teame

Same kiel futsalo instruas teaman laboron, respekton kaj superadon, Esperanto portas en sia esenco la mision konekti homojn. “Ĉi tiu turniro estas viva metaforo de tio, kion ni predikas: sporto kaj Esperanto estas iloj de paco kaj reciproka kompreno”, asertas unu el la organizantoj.
La subteno de la Rotaria E-klubo Esperanto Brazilo plifortigas la internaciisman karakteron de la evento, konforme al la homhelpaj principoj de la institucio. Siaflanke, la lokaj komercistoj, sponsorante la pokalon, montras kiel la komunumo akceptas projektojn, kiuj kunigas socian disvolviĝon kaj kulturon.

 

Unua Paŝo por la Estonteco

Oni atendas, ke ĉi tiu estos la unua eldono el multaj, transformiĝante en jaran tradicion, kiu inspiros aliajn kvartalojn – kaj eĉ aliajn urbojn – kopii la modelon. Finfine, se futbalo estas la “lingvo” plej parolata en la mondo, Esperanto estas ĝia ideala partnero por konstrui pli justajn kaj alireblajn dialogojn.

Servo:
1-a Piedpilka Pokalo Esperanto (futsala kategorio) Sub12
Dato: 1-a de junio 2025 ekde la 7h30
Loko: Ŝtata Lernejo Virgília Paschoal
Realigo: Esperanta Ambasadejo kaj AMBACOVER
Subteno: Rotary E-klubo Esperanto Brazilo (D4560) kaj lokaj komercistoj

“En la ludkampo kiel en la vivo, ni estas ĉiuj samteamanoj”

Everton Linhares estas rubrikisto de Esperanta Ambasadejo de Poŭzalegro kaj verkas pri temoj kiel matematiko, kulturo, filozofio, socio kaj la Esperanto-movado.

Escola Monsenhor José Paulino recebe placas bilíngues em português e esperanto – Lernejo Monsinjoro José Paulino ricevas dulingvajn informŝildojn en la portugala kaj Esperanto

by

Escola Monsenhor José Paulino recebe placas bilíngues em português e esperanto

Hoje, 22 de fevereiro de 2025, a Embaixada do Esperanto deu mais um importante passo no projeto de “esperantizar” a cidade de Pouso Alegre. Foram instaladas 50 placas informativas bilíngues na Escola Estadual Monsenhor José Paulino, uma das instituições de ensino mais tradicionais da região do sul de Minas Gerais.

Esse é um marco significativo, pois é provável que essa seja a primeira instituição educacional no mundo a ter toda a sua sinalização interna em português e esperanto. As placas, produzidas em alumínio composto com aplicação de recorte eletrônico, trazem informações como localização de salas, banheiros, biblioteca e outros espaços da escola, tudo apresentado nos dois idiomas.

Para a Embaixada do Esperanto, levar o esperanto para o cotidiano da população pouso-alegrense é uma prioridade. A iniciativa não só promove o idioma, mas também reforça a ideia de que o esperanto pode ser uma ferramenta de inclusão e comunicação global, mesmo em contextos locais.

A Escola Monsenhor José Paulino, com sua longa história e importância na região, foi escolhida como ponto de partida para esse projeto. A expectativa é que outras instituições e espaços públicos da cidade sigam o exemplo, tornando Pouso Alegre uma referência no uso do esperanto no Brasil.

Essa ação é mais uma prova de que o esperanto está vivo e se expandindo, mostrando que, mesmo após mais de um século de existência, ele continua a ser uma língua moderna e relevante.

A empresa Renove Adesivos, gentilmente, cedeu os adesivos para à laminação das placas.

 

 

Lernejo Monsinjoro José Paulino ricevas dulingvajn informŝildojn en la portugala kaj Esperanto

Hodiaŭ, en la 22-a de februaro 2025, Esperanta Ambasadejo faris plian gravan paŝon en la projekto por “Esperantigi” la urbon Poŭzalegro. Estis instalitaj 50 informŝildoj en la Ŝtata Lernejo Monsinjoro José Paulino, unu el la plej tradiciaj edukaj institucioj en la sudminasa regiono.

Tio estas grava mejloŝtono, ĉar verŝajne temas pri la unua eduka institucio en la tuta mondo, kiu havas sian tutan internan signalaron en la portugala kaj en Esperanto. La informŝildoj, produktitaj el kompozita aluminio kun elektronikaj tranĉitaj glumarkoj, enhavas informojn pri lokoj kiel klasĉambroj, necesejoj, biblioteko kaj aliaj spacoj de la lernejo, ĉio prezentita en ambaŭ lingvoj.

Por Esperanta Ambasadejo, enkonduki Esperanton en la ĉiutagan vivon de la loĝantoj de Poŭzalegro estas prioritato. Tiu ĉi iniciato ne nur antaŭenigas la internacian lingvon, sed ankaŭ subtenas la ideon, ke Esperanto povas esti rimedo de inkludo kaj tutmonda komunikado, eĉ en lokaj kuntekstoj.

La Lernejo Monsinjoro José Paulino, kun sia longa historio kaj graveco en la regiono, estis elektita kiel komenca punkto de tiu nova fazo de la projekto.

Tiu agado montras, ke Esperanto daŭre vivas kaj vastiĝas, evidentigante, ke eĉ post pli ol jarcento de ekzisto, ĝi restas moderna kaj grava lingvo.

La entrepreno “Renove Adesivos”, ĝentile, disponigis la plastajn algluiĝaĵojn por plaste lamenigi la informŝildojn.

 

Baza kurso 2023 – Curso básico de esperanto 2023

by
Baza Kurso 2023
Baza Kurso 2023

Ontem, dia 6 de abril, iniciou-se no Centro Cultural Cleonice Bonillo Fernandes, em Pouso Alegre, o curso básico de Esperanto 2023, fruto da parceria entre a Embaixada do Esperanto e a Superintendência de Cultura do município. O curso acontece todas as quintas-feiras, das 19h30 às 21h, com uma carga horária de aproximadamente 36 horas.

Com um enfoque formativo, o curso aspira proporcionar aos alunos uma visão abrangente da língua internacional esperanto, incluindo sua história, cultura e uso atual. O objetivo é que, ao final do curso, os alunos possam compreender e se comunicar basicamente em esperanto, nos níveis A1/A2, além de se integrar com outros esperantistas em todo o mundo.

O curso começou com grande entusiasmo dos oito novos alunos presentes, que já puderam desfrutar de uma pequena apresentação sobre a língua, sua cultura e seus usos na atualidade.

A expectativa é que o curso atraia ainda mais alunos nas próximas aulas, considerando o forte interesse da cidade de Pouso Alegre em cultura e línguas estrangeiras. Além disso, o curso tem potencial para abrir portas para intercâmbios culturais e acadêmicos, uma vez que a língua esperanto é utilizada em eventos internacionais em todo o mundo.

Em resumo, a abertura do novo curso de esperanto no Centro Cultural Cleonice Bonillo Fernandes em Pouso Alegre é uma oportunidade única para aqueles que desejam expandir seus horizontes e aprender uma nova língua. O curso tem o potencial de transformar a vida dos alunos e abrir portas para novas possibilidades.

 

_____

 

Hieraŭ, la 6-a de Aprilo, okazis la inaŭgura klaso de la baza kurso de Esperanto 2023 ĉe la Kulturcentro Cleonice Bonillo Fernandes en Poŭzalegro, danke al la partnereco inter la Esperanto-Ambasadejo kaj la Sekretario de Kulturo de la urbo. La kurso okazos ĉiujn ĵaŭdojn de 19:30 ĝis 21:00, kun ĉirkaŭ 36 klaso-horoj.

La kurso ne estas nur informa, ĝi celas provizi al la studentoj ampleksan vidiĝon de la internacia lingvo, inkluzive de ĝia historio, kulturo kaj nuna uzado. La celo estas ke la studentoj, fine de la kurso, povas kompreni kaj komunikiĝi per Esperanto laŭ la niveloj A1/A2, kaj integriĝi kun aliaj esperantistoj tutmonde.

La kurso ekis kun granda entuziasmo de la ok novaj studentoj, kiuj jam povis ĝui prezenton pri la lingvo, ĝia kulturo kaj ĝia uzado nuntempe.

Oni atendas pli da studentoj en la venontaj lecionoj, konsiderante la fortegan intereson de la urbo Poŭzalegro pri kulturo kaj fremdaj lingvoj. Krome, la kurso havas la potencialon malfermi pordojn por kulturaj kaj akademiaj interŝanĝoj, ĉar Esperanto estas uzata en internaciaj eventoj tutmonde.

Resumante, la nova Esperanto-kurso en la Kulturcentro Cleonice Bonillo Fernandes en Poŭzalegro estas unika ebleco por tiuj kiuj deziras elpreni siajn horizontojn kaj lerni novan lingvon. La kurso havas la potencialon transformi la vivon de la studentoj kaj malfermi pordojn al novaj eblecoj.